در دنیای معطر و خوشبوی عطرها، دو اصطلاح اسانس و عطر به طور متناوب استفاده میشوند، اما در واقع تفاوتهای ظریف و اساسی بین آنها وجود دارد.درک تفاوت اسانس و عطر برای انتخاب آگاهانه و استفاده صحیح از این محصولات ضروری است.
تاریخچه عطر:
استفاده از عطرها در تاریخ به دوران باستان بازمیگردد. اولین رکورد مربوط به استفاده از عطر در حدود 4000 سال پیش در سومریه باستان ثبت شده است. اسانس ها در آن زمان از روغنهای گیاهی و عناصر طبیعی مانند اسطوخودوس، لادن، مریم گلی و عود تهیه میشدند.
در دورههای بعدی، استفاده از عطرها در امپراطوریهای شرقی مانند مصر باستان، یونان و روم بازتاب قویتری پیدا کرد.
اما آیا تا به حال به فکر افرادی افتادهاید که پشت این بوهای خوشایند، چه عناصری قرار دارد؟ اساسیترین عنصری که به خلق بوی عطرها کمک میکند، اسانس عطر است.
اسانس این ترکیبات غلیظ و معطر، نقش اصلی را در ساخت انواع عطرهای لوکس و روزمره ایفا میکنند.
این ماده معطر از طریق روشهای مختلفی مانند تقطیر، پرس سرد یا حلالگیری از گلها، میوهها، ریشهها، پوست درختان و سایر منابع طبیعی استخراج میشود. اسانسها به دلیل خواص درمانی و رایحههای منحصر به فرد خود، در صنایع مختلف از جمله عطرسازی، لوازم آرایشی، داروسازی و صنایع غذایی کاربرد دارند
بررسی تفاوت اسانس و عطر
اسانس خالص بوده و هیچگونه ماده افزودنی مانند الکل یا تثبیتکننده در آن وجود ندارد.
اما عطر، محصول نهایی حاصل از ترکیب اسانسها با سایر مواد مانند الکل، تثبیتکنندهها و افزودنیها است. عطرسازان با ظرافت و مهارت خود، اسانسهای مختلف را با یکدیگر ترکیب میکنند تا رایحهای دلانگیز و متعادل خلق کنند..
تفاوتهای کلیدی اسانس و عطر:
خلوص: اسانسها ۱۰۰% خالص و طبیعی هستند، در حالی که عطرها حاوی مخلوطی از اسانسها و سایر مواد هستند.
غلظت: اسانسها غلظت بالایی از مواد معطر دارند، در حالی که عطرها رقیقتر هستند.
ماندگاری:بوی آن قویتر و ماندگارتر است و معمولاً در تولید عطرهای نهایی یا ترکیب با دیگر مواد معطر استفاده میشود.
کاربرد: اسانسها در صنایع مختلف مانند عطرسازی، لوازم آرایشی، داروسازی و صنایع غذایی کاربرد دارند، در حالی که عطرها صرفاً برای خوشبو کردن بدن استفاده میشوند.
قیمت: اسانسها به دلیل خلوص و غلظت بالا، معمولاً گرانتر از عطرها هستند.
انواع عطرها:
عطرها در غلظتهای مختلفی مانند پرفیوم ،ادوپرفیوم، ادوتویلت و او دکلن موجود هستند و طیف گستردهای از رایحهها را برای سلیقههای مختلف ارائه میدهند
پرفیومها دارای ۱۵ الی ۲۵ درصد اسانس هستند.
ادوپرفیوم ها دارای ۸ الی ۱۵ درصد اسانس هستند.
ادوتویلتها دارای ۴ الی ۱۰ درصد اسانس هستند.
اسپریها هم دارای ۳ درصد اسانس هستند.
ماندگاری عطرها با توجه به اسانس درونشان:
معمولا هر چه این اسانس در عطرسازی بیشتر باشد، ماندگاری ادکلن بیشتر است. البته اسانسی که استاندارد بوده و از نوع طبیعی باشد.
عطرهایی با ماندگاری کم: عطرهایی که در آنها رایحهای مانند مرکبات، میوهها، ادویهجات و رایجه دریای دارد ماندگاری پایینی داشته که بین ۱۵ دقیقه تا ۲ ساعت است. مسلما این عطرها دارای اسانسهای کمتری هستند.
عطرهایی با ماندگاری متوسط: این عطرها از رایحههای مختلفی ساخته میشوند که اسانس طبیعی بیشتری دارند و ماندگاری آنها معمولا بین ۳ الی ۵ ساعت است.
عطرهایی با ماندگاری بالا: عطرهایی که ترکیبات آنها از خزه، تنباکو، مشک، چرم، دودی، وانیل، قیر ایجاد شده ماندگاری فوقالعاده ای دارند و بطور متوسط به مدت ۵ الی ۱۰ ساعت باقی میمانند.
ترکیب و تنظیم رایحه (بلندینگ)
پس از استخراج اسانسهای موردنظر، نوبت به ترکیب آنها میرسد. این فرآیند به تخصص یک عطرساز (پرفیومر) نیاز دارد که رایحههای مختلف را بر اساس هرم بویایی تنظیم کند:
نتهای اولیه (Top Notes): رایحههای سبک و فرار مانند مرکبات و گیاهان تازه.
نتهای میانی (Heart Notes): رایحههای گلی و ادویهای که رایحه اصلی عطر را تشکیل میدهند.
نتهای پایانی (Base Notes): رایحههای سنگین و ماندگار مانند چوب، مشک و عنبر.